سنسور دور موتور چیست؟

سنسور دور موتور یا موقعیت میل لنگ که تحت عنوان ESS (Engine Speed Sensor) نیز شناخته می‌شود، یک سنسور الکترونیکی است که برای اندازه‌گیری سرعت و دوران موتور استفاده می‌شود. این سنسور به صورت مستقیم یا غیرمستقیم با موتور ارتباط برقرار کرده و اطلاعات لازم را دربارهٔ دوران و سرعت موتور به سیستم کنترل خودرو ارسال می‌کند. با توجه به نوع و کاربرد موتور، سنسور دور موتور ممکن است با استفاده از تکنولوژی‌های مختلفی نظیر هال، فشار، تشخیص جریان و … عمل کند.

این قطعه معمولاً دارای ساختاری الکترومغناطیسی و شامل یک المان حسگر است که قادر به تشخیص و اندازه‌گیری دوران موتور می‌باشد. این المان حسگر معمولاً شامل یک چرخه مغناطیسی است که به صورت ثابت در محل نصب سنسور قرار دارد. زمانی که موتور در حال چرخش است، چرخه مغناطیسی نیز در حال حرکت است و تغییرات فیدبک‌های الکترومغناطیسی را به سنسور منتقل می‌کند. این تغییرات سپس توسط بخش الکترونیک سنسور تحلیل و به عنوان خروجی، اطلاعات دقیق را درباره دوران و سرعت موتور فراهم می‌کند.

بسته به نوع ساختار و فناوری استفاده شده، سنسور دور موتور ممکن است با استفاده از فشار هوا، امواج فراصوت، تغییرات مغناطیسی و یا حتی لیزر عمل کند. هدف اصلی این سنسورها، تشخیص دقیق و قابل اعتماد دوران موتور و کنترل صحیح آن است.

خرید لنت ترمز ایساکو

جنس سنسور دور موتور

جنس سنسور دور موتور معمولاً از نوع هال افکت است. این سنسور با تغییرات میدان مغناطیسی در نزدیکی آنتروپی هال، تغییرات ولتاژ را تشخیص داده و به عنوان ورودی برای سیستم کنترل استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره بوش سیلندر، ظیفه و کاربرد آن

وظیفه سنسور دور موتور چیست؟

سنسور دور موتور با تشخیص دقیق دوران موتور، اطلاعات خروجی را به موتور کنترل کننده منتقل می‌کند و سپس، سیستم کنترل قادر است به طور صحیح و بهینه عملکرد موتور را تنظیم کند و نظارت بر وضعیت آن را داشته باشد. علاوه بر تشخیص سرعت موتور، تنظیم کردن سرعت یا همان دور موتور نیز بر عهده این سنسور قرار دارد و زمان جرقه زنی در هنگام روشن شدن ماشین توسط همین سنسور مشخص خواهد شد. سنسور دور موتور ۲ نوع اصلی دارد که با اسامی سنسور VR  و سنسور HALL شناخته می‌شود.

 سنسور VR

این نوع سنسور ساختار ساده‌ای متشکل از یک آهنربا و سیم پیچ دارد که سیم پیچ در اطراف آهنربا قرار گرفته است. در داخل این سیم پیچ یک میدان مغناطیسی برقرار است که عملکرد سنسور VR بر پایه همین تغییرات میدان مغناطیسی خواهد بود. برخی از ویژگی‌های این نوع سنسور عبارتند از:

1. دقت بالا
2. سرعت بالا
3. پوشش زاویه: سنسورهای VR باید قادر به پوشش زاویه‌های 360 درجه باشند تا بتوانند حرکات را در همه جهات تشخیص داده و اطلاعات لازم را به سامانه VR منتقل کنند.
4. استفاده از فن‌آوری‌های مختلف: سنسورهای VR ممکن است از فن‌آوری‌های مختلف مانند لیزر، فروسرخ و… استفاده کنند تا بتوانند حرکات را به درستی تشخیص دهند و اطلاعات را به سامانه VR منتقل کنند.
5. قابل حمل بودن و نصب آسان

خرید شمع موتور ایساکو

سنسور HALL

سنسور HALL نیز یک نوع سنسور مغناطیسی است که برای تشخیص و اندازه‌گیری میدان مغناطیسی استفاده می‌شود. ویژگی‌های اصلی سنسور HALL عبارتند از:

1. حساسیت: سنسور HALL دارای حساسیت بالا در تشخیص میدان مغناطیسی است. این به این معناست که حتی تغییرات کوچک در میدان مغناطیسی قابل تشخیص هستند.
2. خروجی آنالوگ: سنسور HALL خروجی آنالوگ دارد که به صورت ولتاژ یا جریان نمایش داده می‌شود. این خروجی با تغیرات میدان مغناطیسی تغیر می‌کند.
3. عملکرد در دمای بالا: سنسور HALL قابل استفاده در دماهای بالا است و قادر به عملکرد صحیح در شرایط آب و هوایی گرم است.
4. عملکرد در فضای باز: سنسور HALL قابل استفاده در فضای باز است و می‌تواند میدان مغناطیسی را در فضای باز و خارج از موتور خودرو نیز تشخیص دهد.
5. سرعت عمل بالا: سنسور HALL دارای سرعت عمل بالا است و قادر به تشخیص تغییرات سریع در میدان مغناطیسی است.
6. دقت بالا: سنسور HALL دارای دقت بالا در اندازه‌گیری میدان مغناطیسی است و قادر به تشخیص تغییرات کوچک در آن است.
7. کاربردهای گسترده: سنسور HALL در صنایع مختلف از جمله خودروسازی، الکترونیک، رباتیک، پزشکی و … استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید: اویل پمپ چیست و در کجای موتور قرار دارد؟

تفاوت سنسور VR و HALL

اکنون شاید جای سوال باشد که با وجود شباهت‌های این دو سنسور، باید کدامیک را انتخاب کنیم! سنسور سرعت VR و HALL هر دو از نوع سنسورهای الکترونیکی هستند که برای اندازه‌گیری سرعت استفاده می‌شوند. اما دارای تفاوت‌هایی هستند که در زیر توضیح داده شده است:

اصل عملکرد:

سنسور سرعت VR براساس اصل تولید ولتاژ الکترومغناطیسی با استفاده از یک حلقه مغناطیسی در حال چرخش عمل می‌کند. در حالی که سنسور HALL براساس اصل تولید ولتاژ الکترومغناطیسی با استفاده از تبدیل آن به جریان الکتریکی عمل می‌کند.

قابلیت تحمل دما:

با اینکه هر دو سنسور در دمای بالا مقاومت نشان می‌دهند اما سنسور VR به دلیل استفاده از حلقه مغناطیسی، قابل تحمل در دماهای بالاتر است و معمولاً در بین -40 درجه سانتیگراد تا +150 درجه سانتیگراد عملکرد خوبی دارد. در حالی که سنسور HALL به دلیل استفاده از چیدمان هالبر، معمولاً در دماهای بین -40 درجه سانتیگراد تا +125 درجه سانتیگراد عملکرد خوبی دارد.

قابلیت اندازه‌گیری:

سنسور VR قابلیت اندازه‌گیری سرعت چرخش را دارد، در حالی که سنسور HALL قابلیت اندازه‌گیری سرعت خطی و زوایای مختلف را نیز دارد.

هزینه:

 هزینه تولید و خرید سنسور VR معمولاً بالاتر از هزینه سنسور HALL است. با توجه به موارد فوق، انتخاب بین سنسور VR و HALL بستگی به نوع کاربردهای مورد نظر و شرایط عملکرد محصول دارد.

بیشتر بخوانید: سنسور اکسیژن چیست؛ علائم خرابی و تاثیر حذف آن

عمر مفید سنسور دور موتور چقدر است؟

عمر سنسور دور موتور هیچ بازه‌ی مشخصی ندارد و بطور دقیق نمیتوان مدت مشخصی برای عمر آن در نظر گرفت. عمر این قطعه بستگی به عوامل مختلفی دارد، از جمله سالم بدون قطعه فلایول، استفاده مکرر، شرایط نگهداری، کیفیت ساخت و تولید کننده. طول عمر سنسور دور موتور سرعت به عوامل زیر بستگی دارد:

کیفیت ساخت: سنسورهای با کیفیت بالا و استانداردهای صنعتی مناسب، معمولاً دارای عمر طولانی‌تر هستند.

شرایط کارکرد: شرایط محیطی مانند دما، رطوبت، فشار و ارتفاع مکانیکی، مواد شیمیایی و … ممکن است بر عملکرد و عمر سنسور تأثیر بگذارند.

نوع استفاده: نحوه استفاده از سنسور نقش مهمی در عمر آن ایفا می‌کند. برخی فاکتورهای مانند تغذیه الکترونیک، تغذیه جرقه‌زده، تغذیه الکتروشوک و … ممکن است به سخت‌افزار و نحوه کاربرد سنسور صدمات جبران‌ناپذیر وارد کند.

میزان فشار: هر چقدر فشار به سطح حساس سنسور بیشتر باشد، احتمال خرابی و کاهش عمر آن نیز بیشتر است.

شوک و لرزش: شوک‌ها و لرزش‌های قوی ممکن است باعث خلل در ساختار داخلی سنسور شده و عمر آن را کاهش دهد.

نوع سنسور: هر نوع سنسور (مانند سنسور مغناطیسی، سنسور اپتیکال و …) دارای خصوصیات منحصر به فرد خود است که ممکن است بستگی به نوع کاربرد و عوامل محیطی داشته باشد.

بیشتر بخوانید: انواع سنسورهای خودرو و علائم خرابی آن

علائم خرابی سنسور دور موتور

• عدم تطابق بین سرعت ولوم موتور: در صورت خرابی سنسور دور موتور، سرعت ولوم موتور با سرعت واقعی آن همخوانی نخواهد داشت.
• خطای نشانگر دور موتور: در برخی از خودروها، یک نشانگر دستگاه برای نمایش سرعت موتور وجود دارد. در صورت خرابی سنسور، این نشانگر به طور غیر منطقی عمل خواهد کرد یا ممکن است کلاً عمل نکند و از کار بیفتد.
• علائم الکترونیکی: در برخی از موارد، سنسور خراب می‌تواند علائم الکترونیکی ناخواسته‌ای از خود نشان دهد، مانند صدای عجیب یا تغییرات در رفتار سیستم الکترونیکی خودرو.
• کاهش عملکرد موتور: در صورت خرابی سنسور دور موتور، عملکرد کلی موتور کاهش می‌یابد و ممکن است قدرت و توانایی حرکتی آن تحت تأثیر قرار گیرد. در این حالت ماشین با استارت زدن روشن نخواهد شد یا در صورت روشن شدن، سریعا خاموش می‌شود.
• افزایش مصرف سوخت: در بعضی از حالات، خراب شدن سنسور دور موتور باعث افزایش مصرف سوخت خودرو می‌شود.

بیشتر بخوانید: کویل ماشین چیست؟ علائم خرابی کوئل خودرو

رفع خطای سنسور دور موتور

برای تعمیر خرابی سنسور دور موتور، مراحل زیر را دنبال کنید:

1. قبل از هر چیز، مطمئن شوید که مشکل به سنسور دور موتور برمی‌گردد و سایر عوامل را نادیده نگیرید. بررسی کابل‌ها، اتصالات و سایر قطعات الکترونیکی را انجام دهید.
2. با استفاده از دستگاه تست چندمتغیره (multimeter)، برق و سیگنال خروجی سنسور را بررسی کنید. در صورت عدم وجود خروجی یا خروجی نامعقول، ممکن است سنسور خراب باشد.
3. در صورت تشخیص خرابی سنسور، آن را جدا کرده و با چک کردن پین‌های اتصال آن به موتور، اطمینان حاصل کنید که همه پین‌های آن سالم و قابل استفاده هستند.
4. در صورت نیاز، سنسور جدید را تهیه کنید و آن را با سنسور قدیمی جایگزین کنید. مطمئن شوید که سنسور جدید به درستی نصب شده و اتصالات آن محکم است.
5. پس از نصب سنسور جدید، مجدداً برق و سیگنال خروجی را بررسی کنید تا اطمینان حاصل شود که مشکل حل شده است.
6. در صورت عدم حل مشکل، بهتر است به نماینده فروشگاه موتور مراجعه کنید.

در صورت بروز علائم خرابی سنسور دور موتور و عدم رفع آن، لازم است سنسور را به فروشگاه اینترنتی لوازم یدکی دکتر یدکی ارجاع دهید که در صورت امکان سنسور را تعمیر کند و یا سنسوری جدید با کیفیت بالا و عمر طولانی به شما ارائه کند.