اجزای موتور ماشین (نام قطعات موتور خودرو با عکس)

اجزای موتور ماشین کدامند؟
اجزای موتور ماشین جز مهمترین قطعات خودرو است که در کنار هم یک سیستم پیچیده در موتور ماشین را تشکیل دادهاند. این قطعات موتور خودرو به طور همزمان برای تامین انرژی وسیله نقلیه کار میکنند.
در حالی که بسیاری از ما موتور را به عنوان یک جزء اصلی میدانیم، در واقع از چندین جزء مجزا تشکیل شده است که به طور همزمان کار میکنند. ممکن است نام برخی از قطعات موتور خودرو را شنیده باشید، اما مهم است که بدانید نقش آنها چیست و چگونه با سایر اجزای داخل موتور ارتباط دارند.
با دانستن این موارد به راحتی میتوانید تشخیص دهید که کدام قطعه دچار مشکل شده است تا اقدام مناسب را انجام دهید. همچنین، شناخت در مورد قطعات موتور خودرو برای افرادی که در حوزه فروش لوازم یدکی خودرو هستند، کمک میکند تا مشتریان را به خرید آگاهانه و درست هدایت کنند. فرقی نمیکند یک مکانیک باشید یا یک فروشنده قطعات خودرو هر چه میزان شناخت شما در مورد قطعات خودرو بیشتر باشد، باعث خواهد شد، تصمیمات آگاهانه و درست در تعمیر و تامین کالا بگیرید.
در ادامه مقاله به بررسی اجزای موتور ماشین و نام قطعات موتور خودرو با عکس میپردازیم و آشنا میشویم هر یک از این قطعات چه نقشی را در موتور ماشین ایفا میکنند.
موتور ماشین
در مورد موتور خودرو باید گفت، موتور از دو بخش تشکیل شده است. بخش بالایی را سرسیلندر و بخش پایینی را بلوک سیلندر میگویند که به وسیله واشر به هم متصل میشوند تا یکپارچه دیده شوند. در هر یک از این دو بخش سایر قطعات موتور که از نظر ابعاد کوچکتر هستند، جای گرفتهاند تا عمل احتراق و ایجاد نیرو انجام شود.
موتور خودرو مکانیزم پیچیدهای دارد که تمام اجزای آن مانند ساعت کار میکنند تا با ایجاد نیروی لازم، وسیله نقلیه شما را به حرکت درآورد. تمام اجزای موتور ماشین باید در شرایط خوبی باشند تا موتور به درستی کار کند. اکثر وسایل نقلیه مدرن بین چهار تا هشت سیلندر دارند، البته برخی از وسایل نقلیه میتوانند تا شانزده سیلندر نیز داشته باشند! تعداد سیلندر در موتور نشانگر قدرت موتور است.
در ادامه مطلب ببینیم در این دو بخش از موتور خودرو، چه قطعاتی ایفای نقش میکنند. همچنین علاوه بر توضیحات عملکرد هر قطعه، نام قطعات موتور خودرو با عکس را ببینیم تا بهتر قطعات موتور ماشین را بشناسیم.
“اگر علاقهمند به آموزش قطعات خودرو به صورت حرفهای هستید، پیشنهاد میکنیم، در دوره قطعه شناسی خودرو که توسط رضا مجد (بیزینس کوچ و فعال در حوزه قطعات خودرو با ۲۰ سال تجربه) آموزش داده شده است، حتما شرکت کنید.”
نام قطعات موتور خودرو با عکس
اجزای موتور ماشین در دو قسمت موتور یعنی بخش بالایی و پایین موتور ایفای نقش میکنند. یک سری به عنوان اجزای ثابت موتور ماشین هستند و تعدادی نیز به اجزای متحرک موتور ماشین شناخته شدهاند.
شناخته شدهترین اجزای متحرک موتور ماشین شامل:
پیستون، شاتون، میللنگ، میل بادامک، سوپاپ، تسمه تایم، یاتاقان
اجزای ثابت موتور ماشین نیز شامل:
بوش پیستون، رینگ پیستون، سیت سوپاپ، استکان تایپیت، ساق سوپاپ، کارتل، واشر سرسیلندر، منیفولد، سرسیلندر، بلوک سیلندر
در ادامه نام قطعات موتور خودرو با عکس و عملکرد هر کدام آورده شده است.
بلوک سیلندر
بلوک سیلندر پوششی برای قطعات متحرک و اصلی موتور است. بلوک موتور یکی از مهمترین اجزای موتور ماشین است. این قطعه از موتور خودرو، اغلب از آلومینیوم یا آهن ساخته میشود، دارای سوراخهای متعددی برای نگهداری سیلندرها و همچنین ایجاد مسیرهای جریان آب و روغن برای خنک کردن و روانکاری موتور است. پیستونها، میل لنگ، میل بادامک، سیلندرها (تعداد آن بستگی به نوع خودرو است) در این قطعه جای گرفتهاند. سایر اجزای موتور ماشین به بلوک سیلندر پیچ میشوند، چرا که داخل بلوک جایی است که احتراق اتفاق میافتد و خودرو شروع به حرکت میکند. اجزای بلوک سیلندر عبارت است از:
- سیلندرها
- سرسیلندر
- پیستون
- شاتون
- کارتل
- میللنگ

شاتون
شاتون یک اهرم اتصال است که بین پیستون و میللنگ قرار میگیرد و ارتباط این دو قطعه را ایجاد میکند. به این قطعه، دسته پیستون نیز گفته میشود. به کمک شاتون، انرژی خطی پیستون به میللنگ منتقل میشود تا میللنگ این انرژی را به حرکت دورانی تبدیل کرده و باعث به حرکت در آمدن سایر قطعات مرتبط با خود میشود.
پیستون
پیستون قسمت متحرک موتور است که توسط یک سیلندر محصور شده است. این قطعه به شکل استوانه ای است که سطح صاف دارد و برای فشرده سازی مخلوط هوا و سوخت تعبیه شده است. انتقال انرژی در طول چرخه احتراق وظیفه این قطعه میباشد. هر بار که میل لنگ میچرخد پیستونها در داخل سیلندر دو بار بالا و پایین میشود.
پیستون از فولاد ریختهگری ساخته شده که به خاطر وزن کم قادر است تا شتاب موتور را افزایش دهد. به همین دلیل، یکی از مهم ترین قطعات موتور خودرو به شمار میآید.
سر سیلندر
یکی دیگر از مهمترین اجزای موتور ماشین سرسیلندر است. سرسیلندر در قسمت بالای سیلندر قرار میگیرد و یک قطعه آلومینیومی بوده که سوپاپ های دود و سوپاپهای هوا، شمعها و اتاقک احتراق را درون خود جای داده است. در این قطعه بخار آب و روغن تعبیه شده است که بتواند اتاقک احتراق را خنک کند. سرسیلندر جزء با اهمیتترین قطعات موتور خودرو است، به سه دسته تقسیم میشود. دسته اول سرسیلندر تکی با سرمایش آب، دسته دوم سرسیلندر تکی با سرمایش هوا و دسته سوم سرسیلندر چند تایی است.
سیلندر با استفاده از پیچ سیلندر به موتور متصل و با واشر سر سیلندر، مهر و موم میشود.
میل لنگ
اگر بخواهیم به یکی دیگر از قطعات موتور خودرو اشاره کنیم، میل لنگ را میتوان معرفی کرد. این قطعه میتواند حرکت خطی پیستون را به حرکت چرخشی تبدیل کند. نیرویی که از حرکت رفت و برگشت پیستونها به وجود میآید، توسط میل لنگ چرخ ها را به چرخش در میآورد. میل لنگ از طریق یاتاقان روی بلوک سیلندر سوار شده و میتواند نیروی لازم برای چرخیدن دینام، پمپ روغن، کمپرسور کولر و واتر پمپ را به وجود آورد. میل لنگ زمانی خشک کار میکند که روغن کافی به یاتاقان نرسیده و همین امر باعث میشود تا با مشکلاتی روبرو شود.
میل بادامک
از جمله اصلیترین اجزای موتور ماشین میل بادامک است. برای اینکه سوپاپهای موتور ماشین باز و بسته شوند، قطعهای به نام میل بادامک وجود دارد. میتوان گفت میل سوپاپ به خاطر بادمکهایی که وجود دارد، به ورودی سوپاپ متصل شده و همین امر میتواند عملیات باز و بسته شدن آنها را کنترل کند. میل بادامک در این بین، زمانبندی این عملکرد را هم بر عهده میگیرد. از جمله دلایل آسیب این قطعه در بین قطعات موتور خودرو کمبود روغن در موتور است که این خود جزء موضوعات مهم به شمار میآید.
میل بادامک توسط میل لنگ از طریق چرخ دنده، تسمه دندانه دار یا زنجیر تایم به حرکت در می آید.
تسمه تایم
تسمه تایم قطعه ای از موتور است که چرخش میل لنگ و میل بادامک را هماهنگ میکند تا سوپاپهای موتور در زمانهای مناسب در طول هر حرکت ورودی و خروجی سیلندر، باز و بسته شوند.
تسمه تایم لاستیکی و دندانهدار است؛ به میل لنگ و میل بادامک متصل شده و میتواند هر دو را به صورت هم به حرکت در بیاورد. ناگفته نماند که این قطعه برای به حرکت درآوردن پمپ روغن و پمپ آب هم کاربرد دارد و جز قطعات موتور خودرو به شمار میآید.
سوپاپ
سوپاپ از جمله قطعات موتور خودرو است که خود به دو شکل مورد استفاده قرار میگیرد. یک شکل آن به صورت هوا و شکل دیگر به صورت دود است؛ یعنی شما با سوپاپهای ورودی و سوپاپهای خروجی روبرو هستید. بدین ترتیب کانالهای هوا و دود از محفظه احتراق جدا شده و باعث کارکرد این دو دسته و تقسیم بندی میشود. معمولا سوپاپ در شرایطی روی واشر سرسیلندر و در شرایط دیگری ممکن است روی بلوک سیلندر قرار بگیرد. توجه داشته باشید که سوپاپ برای کنترل ورود سوخت و هوا به درون سیلندر جایگاه بسیار مهمی را از آن خود کرده است. همچنین سوپاپ گازهایی که از احتراق به وجود آمده است؛ را خارج میکند و به همین دلیل، از آلیاژی ساخته شده که نسبت به گرما بسیار مقاوم بوده و زمانی استهلاک سوپاپ بالا میرود که بدون روغن کار کرده و این جز موارد کلیدی به شمار میآید.
سوپاپ دارای لوازم جانبی همچون، سیت سوپاپ، گاید سوپاپ، فنر سوپاپ و بشقابک و خار است.
رینگ پیستون
از دیگر اجزای موتور ماشین میتوان به رینگ پیستون اشاره کرد. پیستون دارای رینگ پیستون است. این رینگها در ماشینهای بنزینی اغلب ۳ تا هستند که دو رینگ بالایی، رینگهای کمپرس یک و کمپرس دو و انتهایی رینگ روغن است. این رینگها به آببندی محفظه احتراق و جلوگیری از ورود روغن به این ناحیه کمک میکنند.
رینگ پیستون به خاطر انعطاف پذیری بالایی که دارد و همچنین ساخته شده از چدن، در برابر حرارت بسیار با دوام بوده و یکی از قطعات موتور خودرو به شمار میآید. با توجه به تعداد پیستونها مورد کاربرد قرار میگیرند و معمولاً رینگ پیستون، میتواند در هنگام جای گرفتن پیستونها درون سیلندرها، عمل عایقبندی را انجام دهد. رینگ پیستون دقیقاً روی پیستون قرار میگیرد و توسط بستهای حلقهای اتصال لازم را به وجود میآورند.
فلایویل
یکی دیگر از قطعات موتور خودرو فلایویل نام دارد که یک قطعه بشقابی بسیار سنگین بوده و میتواند به انتقال نیرو به گیربکس کمک کند و اینکار به خاطر دیسک و صفحهای که روی این قطعه نصب میشود، شدنی است؛ همچنین این قطعه بشقابی شکل میتواند نیرویی که از میل لنگ دریافت میکند را ذخیره کرده تا اگر موتور خودرو دچار افت فشار شود، بتواند از این نیرو استفاده کند. اتصال فلایویل به میل لنگ توسط پیچ و مهرههای مخصوصی است و شما پیرامون این قطعه را میتوانید دنده دنده در نظر بگیرید که دنده دنده بودن باعث درگیری دنده استارت با موتور خودرو میشود، امروزه فلایویل را به صورت تک جرمی و دوجرمی تولید میکنند و مورد استفاده قرار میگیرد.
سیلندر
در درون بلوک سیلندر شما با یک شکل استوانهای روبرو هستید که این فضای استوانهای باعث ایجاد فضای پیستون می شود که این فضا سیلندر نام دارد و یکی از مهمترین اجزای موتور خودرو است. سیلندر به صورت آلومینیومی و چدنی ساخته شده است. سیلندر به گونهای است که 3 آرایش را به خود اختصاص میدهد. هنگامی که سیلندر در یک راستا قرار بگیرد به آن آرایش خطی میگویند. زمانی که سیلندرهای خطی زاویه ۱۵ الی ۶۰ درجه به صورت قائم داشته باشند؛ به آرایش انها، آرایش خطی زاویهدار گفته میشود. آرایش خورجینی هم به شکل V انگلیسی بوده که در دو ردیف شما میتوانید شکل عدد ۷ را برای این آرایش در نظر بگیرید.
واشر سرسیلندر
واشر سرسیلندر یکی دیگر از مهمترین اجزای موتور خودرو است که برای عایقبندی سرسیلندر و بلوک سیلندر به وجود آمده است. این قطعه را از فولاد نسوز میسازند که بتواند در طولانی مدت به نحو احسن کارایی خود را برای جلوگیری از مخلوط شدن آب و روغن درون اتاقک احتراق به نمایش در آورد. در این میان، نیاز است این قطعه را در دورههای زمانی مختلف تعویض کرد.
واتر پمپ
از جمله قطعاتی که در سیستم خنک کننده خودرو و جزء قطعات موتور خوردو است، واتر پمپ نام دارد؛ چرا که این قطعه میتواند به تنظیم دمای موتور به خاطر جریان مداوم آب و ضد یخ بپردازد. واتر پمپ به گردش آب ما بین رادیاتور و بلوک سیلندر کمک میکند و همین امر باعث میشود تا در هنگام حرکت خودرو، دمایی که به خاطر احتراق بالا رفته از جوش آوردن دور بماند. هنگامی هم که موتور سرد است، کمک میکند تا به گرمای مورد نظر خود دست پیدا کند. در این میان، اگر موتور خودرو با دمای پایین کار کند، قطعات آن با اصطکاک روبرو شده و در کوتاه مدت باید تعویض شوند.
اویل پمپ
یکی از اجزای موتور خودرو، اویل پمپ است. این قطعه وظیفه روانکاری و خنک کنندگی قطعات موتور خودرو را بر عهده دارد. این قطعه در پایین بلوک سیلندر قرار داشته، روغن موتور را از کارتل گرفته و با فشار هیدرولیک به قسمتهای مختلف موتور میرساند. قطعات متحرک موتور مانند میل لنگ، پیستون و یاتانها با روغنکاری توسط این قطعه به صورت روان حرکت میکنند و دچار اصطکاک، سایش و خوردگی نمیشوند.
کارتر یا کارتل
کارتل یا همان مخزن روغن با پیچ و مهره به پایین موتور یعنی انتهای بلوک سیلندر متصل می شود. کارتل که به آن کارتر نیز گفته میشود یک مخزن روغن بزرگ است که روغن موتور درون آن جمع میشود. این روغن جمع شده درون کارتر توسط قطعهای به نام اویل پمپ که در بالا نقش آن را توضیح دادیم، به میل لنگ و سایر قطعات متحرک موتور پخش میشود؛ بعد از اینکه روغن کاری قطعات انجام شد، این روغن دوباره به کارتر باز گشته و چون داغ است در این قسمت خنک میشود تا دوباره این فرایند تکرار شود. مخزن روغن موتور معمولا از فولاد و یا آلومینیوم ساخته میشود و بسته به نوع موتور معمولاً بین چهار تا شش لیتر روغن در خود جای می دهد.
در زیر به ۴ وظیفه اصلی کارتل روغن اشاره میکنیم:
- محل نگهداری روغن موتور
- کمک به خنک کاری روغن موتور
- جلوگیری از تلاطم و تشکیل حباب در روغن موتور
- محلی برای ته نشین شدن ذرات ناخالصی روغن موتور

یاتاقانها
در موتور خودرو قطعه ای وجود دارد به نام یاتاقان. این قطعات به شکل نیم دایره از جنس فلز میباشند که در دور تا دور محور میل لنگ قرار میگیرند. میل لنگ دارای دو محور ثابت و متحرک است. پس یاتاقان نیز به دو شکل ثابت و متحرک وجود دارد. هدف از وجود یاتاقان در میل لنگ این است که میل لنگ و کپههای شاتون به راحتی دوران کنند.
نامگذاری یاتاقانهای ثابت و متحرک بدین دلیل است که یاتاقانهای ثابت در محل تکیهگاه ثابت میل لنگ قرار دارند و یاتاقانهای متحرک در قسمتی هستند که شاتون وجود دارد و باید روی محور میل، میللنگ به صورت خارج از مرکز دوران کند. به همین منظور به این نوع یاتاقانها که روی شاتون هستند یاتاقان متحرک میگویند.
منیفولد
منیفولد موتور در دو نوع ورودی هوا و خروجی دود است که مجموعه جداگانهای از لولههای متصل به سر سیلندر میباشد و وظیفه ورود هوا و خروج دود از سیلندرها را دارد. این قطعه یکی از اجزای موتور ماشین است که در بخش احتراق خودرو نقش دارد. منیفولد از جنش چدن ساخته میشود که در برابر دمای بالای گازهای خروجی مقاومت کند. با منیفولد، هوا به داخل ورودی هوا میرود و از سر سیلندر ورودی مخلوط سوختها را از کاربراتور به سیلندرها حمل میکند.
استکان تایپیت
طراحی سیستم سوپاپ، عملکرد دقیق و کارایی بالای آن در سیستم موتور خودرو بسیار مهم است. برای بهبود عملکرد سوپاپ و جلوگیری از میزان سایش قطعات مرتبط، قطعهای به نام استکان تایپیت طراحی شده است. تایپیت بستگی به محل قرارگیری میل بادامک تنظیم و نصب میشود. سوپاپ نیز در داخل تایپیت قرار میگیرد. وظیفه استکان تایپیت جلوگیری از سایش شدید و وارد آمدن ضربه به بادامک است. تایپیت با داشتن سطحی نسبتا بزرگتر از اسبک یا ساق سوپاپ، دقیقا روی بادامک قرار میگیرد و از ایجاد سایش آن جلوگیری میکند.

فیلتر روغن
فیلتر روغن یکی دیگر از اجزای موتور ماشین است. این قطعه دارای یک قسمت است که از جنس کاغذ صافی ساخته شده است. روغن از قسمت بیرونی فیلتر از طریق عبور از کاغذ صافی تصفیه شده و از قسمت وسط فیلتر خارج میشود. فیلتر روغن خود دارای قسمتهای مختلفی است که در کنار یکدیگر قرار گرفته و این قطعه را تشکیل میدهند. این قطعات عبارتند از:
۱: اورینگ آب بندی
۲: در پوش فیلتر روغن (روغن از سوراخهای کوچک وارد شده و از مرکز درپوش خارج میشود)
۳: لاستیک مسدود کننده (این واشر لاستیکی از برگشت روغن مدار روغن کاری پس از خاموش شدن خودرو به کارتل جلوگیری میکند)
۴: سوپاپ بای پس (این سوپاپ در زمان کثیفی بیش از حد فیلتر و مسدود شدن مجاری فیلتر روغن اجازه میدهد روغن بدون فیلتر شدن از مجرای خروجی عبور کند)
۵: فنر فشاری نگهدارنده
۶: محفظه فیلتر روغن

جمع بندی
در این مقاله در مورد اجزای موتور ماشین و نام قطعات موتور خودرو با عکس به صورت مختصر ولی مفید به گونهای که جنبه آموزشی داشته باشد، با شما صحبت کردیم. موتور خودرو جزء قسمتهای بسیار مهمی است که شناخت قطعات آن میتواند به افزایش طول عمر این قطعات کمک کرده و شما را در کوتاه مدت با هزینههای جانبی زیادی روبرو نکند.
حتما بخوانید: نام قطعات خودرو با عکس (فهرست کامل قطعات pdf)
دیدگاهتان را بنویسید