طرح کسب و کار چیست، نحوه نوشتن بیزینس پلن

اگر تازه وارد دنیای کسب و کار شده‌اید، یا به فکر توسعه کسب و کار خود هستید، برای طی کردن مسیر موفقیت و رسیدن به اهداف، باید در همین ابتدا نقشه راه کسب و کار خود را بچیند تا با استفاده از آن بتوانید استراتژی کسب و کار خود را مشخص کنید. در دنیای کسب و کار به این نقشه‌ی راه، بیزینس پلن (business plan) یا به ترجمه فارسی طرح کسب و کار می‌گویند.

طرح تجاری به شما کمک می‌کند، در همین ابتدا هزینه‌ها را پیش‌بینی کنید، موانع و چالش‌های پیش رو را شناسایی تا با کمترین آسیب پشت سر بگذارید و برنامه‌های لازم جهت دوام و رشد کسب‌و‌کار خود را ارزیابی کنید، تا در این بازار رقابتی دوام و ماندگاری بیشتری داشته باشید. اگر شما بدون داشتن طرح تجاری، کسب‌و‌کار خود را شروع کنید، ممکن است به مرور با مشکلات پیش‌بینی نشده‌ای روبرو شوید که منجر به توقف کسب‌و‌کارتان شود.

در این مقاله از دکتر یدکی به مطالبی همچون بیزینس پلن چیست، نحوه نوشتن بیزینس پلن پرداخته‌ایم تا شما با یادگیری نکات مهم در نوشتن بیزینس پلن، بتوانید طرح کسب و کار خود را پیاده‌سازی کنید.

حتما بخوانید: کوچینگ کسب و کار چیست؟

بیزینس پلن چیست؟

طرح کسب و کار سندی است مانند طرح توجیهی که به تفصیل اهداف و نحوه برنامه ریزی کسب و کارها می‌پردازد تا روش‌های دستیابی به اهداف بیزینس را مشخص کند. اگر تصمیم گرفته‌اید یک کسب و کار جدید راه‌اندازی کنید یا بیزینس خود را گسترش دهید، داشتن طرح تجاری بسیار کاربردی و مفید خواهد بود.

بیزینس پلن در حقیقت مثل یک نقشه راه است؛ صاحبان مشاغل برنامه بازایابی، هزینه‌ها، بودجه مالی و عملیاتی خود را در یک طرح تجاری مکتوب و از آن در طول مسیر بیزنس خود استفاده می‌کنند؛ به زبان ساده‌تر برنامه‌ی بلندمدت که شامل همه چیز از استخدام کارمند تا مسائل مالی برای چند سال آینده است را در آن می‌نویسند. این طرح به طور دوره‌ای بررسی و به روز می‌شود تا اهداف و موضوعاتی که انجام شده یا تغییر کرده‌اند ثبت و دوباره بازنویسی شود.

بیزینس پلن خوب باید شامل یک خلاصه‌ای از نحوه اجرا، بخش‌هایی در مورد محصولات و خدمات، استراتژی بازاریابی، تجزیه و تحلیل، برنامه‌ریزی مالی و تعیین میزان بودجه باشد.

اهمیت و مزایای استفاده از بیزینس پلن

شروع فعالیت و راه اندازی کسب و کار در بازار پر رقابت امروزی، در بیشتر مواقع بدون طرح تجاری، نتایج خوبی در بر نخواهد داشت و ممکن است بدون آن بیزینس شما دوام زیادی نداشته باشد. پس نباید بی گدار به آب زد. ایجاد یک طرح تجاری خوب و پایبندی به اجرای آن مزایای زیادی دارد که باعث می‌شود حالا حالاها از این بازار رقابتی حذف نشوید. شما با یک طرح توجیهی قبل از شروع می‌توانید:

• بفهمید ایده کسب و کارتان ارزش سرمایه گذاری دارد یا نه.
• تمام هزینه‌ها را پیش بینی و استخراج کنید.
• مشکلات که در مسیر دامن‌گیرتان است را بدانید.
• خلاصه‌ای از کارهایی که باید انجام دهید بنویسید.
• محصولات و خدماتی که قرار است ارائه دهید مشخص کنید.
• استراتژی بازاریابی خود را مشخص کنید.
• سرمایه شرکت را به درستی مدیریت کنید.
• مخاطبان خود را بشناسید.

حتما بخوانید: توسعه فردی چیست و از کجا شروع کنیم؟

نحوه نوشتن بیزینس پلن

الان دیگر وقت نوشتن بیزینس پلن است. برای شروع چند صفحه کاغذ a4 کافیست. یک طرح تجاری خوب در شروع راه اندازی کسب‌و‌کارتان ارزش زیادی دارد. شما فرصت سعی و خطا ندارید، لازم است مثل یک مدیر حرفه‌ای وارد صحنه رقابت شوید. انواع بیزنس پلن برای کسب‌و‌کارهای مختلف وجود دارد که در برخی موارد و بخش‌ها مشابه و در برخی دیگر می‌تواند متفاوت باشد. ولی یک بیزنس پلن به صورت کلی باید دارای بخش‌های زیر باشد.

یک جلد مرتبط، فهرست و نوشتن خلاصه اجرایی

بعد از تهیه یک جلد و فهرست‌بندی موضوعات به طور خلاصه یک مقدمه و معرفی در مورد کسب‌کارتان بنویسید، مثلا بنویسید، با چه هدفی شروع به راه‌ اندازی کسب و کار خود کرده‌اید، قصد دارید چه مشکلی از مردم را در چه مناطقی حل کنید. در ادامه اطلاعات اولیه در مورد هیئت مدیره، شرکا، کارمندان و موقعیت مکانی خود را بنویسید و در آن به معرفی کسب و کار خود بپردازید. مزیت‌های رقابتی که باعث موفقیت کسب و کار شما می شود را توضیح دهید.

خدمات و محصولات

در این بخش توضیحی درباره خدمات و محصولاتی که ارائه می‌دهید بنویسید. محصول و یا خدمات شما چه ویژگی و مزایایی برای مصرف کننده دارد. مثلا ما در دکتر یدکی دوره آموزش نحوه راه اندازی کسب و کار لوازم یدکی داریم یک نقطه منحصربفرد این محصول بازگشت صد در صد وجه در صورت نتیجه نگرفتن شرکت کنندگان دوره است؛ این ویژگی در هیچ دوره دیگری وجود ندارد؛ برای همین یک ویژگی محصول حساب می‌شود.

سایر مواردی که در این بخش باید بدان بپردازید قیمت‌گذاری محصول است که باید با یک استراتژی درست چیده شود. استراتژی در قیمت گذاری با 3 رویکرد شکل می‌گیرد که صاحبان مشاغل بسته به نوع بیزینس خود محصولاتشان را قیمت‌گذاری می‌کنند.

• قیمت‌گذاری بر اساس هزینه
• قیمت‌گذاری بر اساس مشتری
• قیمت‌گذاری بر اساس رقبا

تجزیه و تحلیل بازار هدف

یک کسب و کار موفق نیاز به شناخت بازار هدف، آنالیز مشتریان و بررسی رقبا دارد. در این بخش از طرح کسب و کار به نقاط قوت و ضعف نسبی رقبای تجاری خود خواهید پرداخت؛ میزان عرضه و تقاضا برای محصولات و یا خدماتی که قصد ارائه دارید را استخراج خواهید کرد و به سوالاتی از قبیل به چه میزان سهم بازار را از رقبای فعلی می‌توانیم به خود اختصاص دهیم. آیا گرفتن این سهم از بازار کار آسانی است یا دشوار باید پاسخ داده شود.

استراتژی بازاریابی

یکی از اجزای بیزینس پلن، بخش استراتژی بازاریابی است. در این بخش به توضیح در مورد روش‌های جذب مشتری و چگونگی حفظ مشتری می‌پردازید. طرح‌ها و کمپین‌های تبلیغاتی و بازاریابی خود را مشخص می‌کنید. رسانه‌ها و فضاهایی که قصد تبلیغات و بازاریابی دارید را در آن مشخص می‌کنید.

هزینه‌ها و صورت‌های مالی

این قسمت خود شامل سه بخش است. یک هزینه های اجرایی از قبیل اجاره مکان کسب و کار یا در صورت راه اندازی کسب و کار آنلاین هزینه‌های هاست، دامین و غیره، دوم هزینه‌های بازاریابی و فروش، سوم هزینه‌های پیش بینی نشده که ممکن است در مقطعی از کسب‌وکار شما ایجاد شود. در این بخش از طرح کسب و کار هزینه‌ها مربوطه را در برنامه‌های مالی خود لحاظ کنید تا از آن‌ها غافل نشوید. با طالاعاتی که به دست آورید میزان سرمایه مورد نیاز کسب و کارتان نیز مشخص می‌شود و شما میتوانید در طرح توجهی خود میزان سرمایه اولیه برای راه اندازی کسب و کارتان را مشخص کنید.

حتما بخوانید: مهارت‌های فروش را بیاموزیم!

جمع بندی

ممکن است هر کسب‌وکار موفقی با یک بیزینس پلن (طرح کسب و کار) راه‌اندازی نشود، اما بسیاری از افراد قبل از راه اندازی کسب و کار و یا توسعه آن تحقیقاتی در باره ایده‌هایشان و بازاری که می‌خواهند وارد شوند به دست می‌آورند تا به استراتژی و تاکتیک‌هایی که باعث موفقیت کسب و کارشان می‌شود، تسلط لازم داشته باشند. اینطور سرمایه و وقتشان از جیب نمی‌رود.

حال که فهمیدید طرح کسب و کار چیست و مراحل نوشتن بیزینس پلن به چه شکلی است می‌توانید به راحنی برای موفقیت بیزینس خود آن را ایجاد کنید.