سنسور اکسیژن چیست؛ علائم خرابی و تاثیر حذف آن

کار سنسور اکسیژن چیست؟

سنسور اکسیژن خودرو یا سنسور O2، یک قطعه الکترونیکی است که در سیستم سوخت خودرو قرار دارد. این سنسور برای اندازه‌گیری مقدار اکسیژن موجود در گاز خروجی از موتور استفاده می‌شود. کار سنسور اکسیژن خودرو، کنترل و تعادل مخلوط هوا و سوخت در حین سوخت‌گیری است. با تشخیص مقدار دقیق اکسیژن، سنسور به واحد کنترل الکترونیک خودرو (ECU) اطلاعات لازم را ارائه می‌دهد تا به طور دقیق نسبت هوا و سوخت را تغییر دهد.

تاثیر حذف سنسور اکسیژن

حذف سنسور اکسیژن خودرو منجر به عملکرد نامطلوب، مصرف بالای سوخت، آلودگی زیست‌محیطی و خراب شدن قطعات مهم خودرو مانند کاتالیزور می‌شود. حذف این قطعه مشکلات زیر را در بر خواهد داشت.

کاهش عملکرد موتور: با توجه به اینکه سنسور اکسیژن در خودرو برای تعیین نسبت هوا به سوخت استفاده می‌شود، با حذف این سنسور، سیستم کنترل الکترونیکی موتور قادر به تعیین و تنظیم بهینه‌تر نسبت هوا به سوخت نخواهد بود. این ممکن است منجر به کاهش عملکرد و کارایی موتور شود.

افزایش مصرف سوخت: با حذف این قطعه، نسبت هوا به سوخت در محدوده‌ای ثابت قرار خواهد گرفت و قابل تغییر نخواهد بود. این منجر به بالاتر شدن مصرف سوخت خودرو خواهد شد.

آلودگی زیست‌محیطی: با حذف این قطعه دقت در تعادل هوای تولید شده توسط موتور کاهش می‌یابد. این ممکن است منجر به افزایش آلودگی هوا و انتشار بیشتر آلاینده‌ها شود چرا که دیگر کنترلی بر مصرف سوخت و نسبت اکسیژن بر آن وجود ندارد.

خرابی سیستم کاتالیزور: سنسور اکسیژن در خودرو برای کنترل عملکرد سیستم کاتالیزور نقش دارد. با حذف این سنسور، عملکرد کاتالیزور تحت تأثیر قرار می‌گیرد و ممکن است باعث خراب شدن آن شود.

بیشتر بخوانید: بوش سیلندر چیست؟ چه وظیفه و کاربردی دارد؟

جلوگیری از خراب شدن سنسور اکسیژن

برای جلوگیری از خراب شدن آن، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• استفاده از سوخت باکیفیت و تقریبا خالص می‌تواند به جلوگیری از تراکم رسوب و آلودگی سنسور کمک کند.
• بررسی و تعمیرات دوره‌ای سیستم تزریق سوخت و محافظت از قطعات الکترونیک خودرو مانند باتری، ژنراتور و سيستم شارژ، مي‌تواند به حفظ عملکرد صحيح سنسور کمک کند.
• بررسي لوله‌هاي هواي خودرو براي جلوگيري از نشست هوا يا نشست آب در آنها.
• رعایت راهنمای استفاده صحیح خودرو، مانند عدم استفاده اضافه از گاز ترمز و استفاده از دوره‌های حرارتی مناسب برای راه اندازی خودرو، می‌تواند به جلوگیری از خراب شدن سنسور کمک کند.
• استفاده از محصولات شیمیایی قوی بر روی سنسور اکسیژن ممکن است آن را خراب کند. بنابراین، بهتر است از محصولات تميز کننده خاص برای تميز کردن سطح سنسور استفاده کنید.
• استفاده از قطعات یدکی و لوازم جانبي اصلي و تأييدي شده توسط توليدکننده خودرو، به جلوگيري از خراب شدگي سخت‌افزار خودرو کمک خواهد کرد.

بیشتر بخوانید: اویل پمپ چیست و در کجای موتور قرار دارد؟ 

تاثیر سنسور اکسیژن در شتاب خودرو

سنسور اکسیژن در خودروها نقش مهمی در کنترل و تنظیم شتاب خودرو ایفا می‌کند. این سنسور با اندازه‌گیری میزان اکسیژن موجود در گاز خروجی از موتور، به سیستم کنترل الکترونیکی خودرو اطلاع می‌دهد. براساس این اطلاعات، سیستم کنترل الکترونیک خودرو میزان سوخت را تنظیم می‌کند.

با استفاده از این سنسور، سطح هوای مخلوط با سوخت در داخل سیلندرهای موتور بهینه شده و نسبت مناسب بین هوا و سوخت حفظ می‌شود. در صورت عدم وجود گاز مناسب در دوده خروجی، سرعت و شدت آتش‌زایی کاتاليست (Catalyst) کاهش پیدا کرده و عملکرد آن نقصان مي يابد. همچنین، با استفاده صحيح و مناسب از سيستم جبران فقدان اکسيژن (Oxygen Sensor)، مصرف سوخت کاهش می‌یابد و آلودگی هوا کاهش پیدا می‌کند.

بنابراین، سنسور اکسیژن با تأثیر مستقیم بر تنظیم سوخت و هوا در مخلوط سوخت و هوای وارد به موتور، تاثیر قابل توجهی در شتاب خودرو دارد.

علائم خرابی سنسور اکسیژن

کاهش عملکرد موتور

سنسور اکسیژن در تنظیم مخلوط سوخت و هوا در موتور نقش دارد. در صورت خرابی سنسور، ممکن است عملکرد موتور کاهش یابد و خودرو به طور کلی ضعیف‌تر عمل کند. در این حین حتما متوجه خواهید شد که شتاب خودروی شما کاهش یافته است.

افزایش مصرف سوخت

سنسور اکسیژن به سیستم خودرو اطلاعات لازم را درباره مخلوط سوخت و هوا ارائه می‌دهد. در صورت خرابی، سیستم موتور قادر به تنظیم مناسب این مخلوط نخواهد بود و این باعث افزایش مصرف سوخت خودرو می‌شود. در نتیجه هزینه شما برای سوخت گیری‌های مکرر افزایش خواهد یافت.

عملکرد نامطلوب محرک‌ها

در بعضی از حالات، سنسور اکسیژن خراب باعث عملکرد نامطلوب گیربکس و تغییرات ناگهانی در سرعت خودرو می‌شود.

افزایش آلاینده‌ها

سنسور اکسیژن به کمک سیسنم خودرو، مخلوط سوخت و هوا را تنظیم می‌کند تا آلاینده‌های خروجی موتور به حداقل برسد. در صورت خرابی سنسور، آلاینده‌ها افزایش یافته و باعث آلودگی بیشتر هوا می‌شوند.

نامطلوب بودن عملکرد کاتالیزور

سنسور اکسیژن به کار کاتالیزور در خروجی موتور نقش دارد. در صورت خراب بودن سنسور، عملکرد کاتالیزور نامطلوب خواهد شد. اگر کاتالیزور خودرو خراب شود، ممکن است به مرور سایر قسمت‌های موتور نیز آسیب ببیند و هزینه تعمیر بسیاری را بر دوش مالک خودرو قرار دهد.

نمایش خطا در داشبورد

در بعضی از خودروها، سامانه تشخیص خطا قادر است خطای سنسور اکسیژن را تشخیص داده و آن را در داشبورد نمایش دهد.

بیشتر بخوانید: سنسور دور موتور چیست و عمر مفید آن

مشاهده ویدئو نشانه‌های خرابی سنسور اکسیژن

آیا سنسور اکسیژن خودرو قابل تعمیر است؟

بله، سنسور اکسیژن خودرو قابل تعمیر است. اگر این قطعه عملکرد نادرستی داشته باشد، می‌توانید آن را تعمیر یا تعویض کنید. در برخی موارد، تمیز کردن آن نیز ممکن است بهبود عملکرد آن را به دنبال داشته باشد. با این حال، در صورت خراب شدن یا آسیب دیدگی جدید سنسور، بهتر است آن را تعویض کنید.

چگونه سنسور اکسیژن خودرو را تعمیر کنیم؟

مکان سنسور را پیدا کنید: این سنسور در نزدیکی سیستم تعلیق موتور قرار دارد. برای پیدا کردن آن، به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید یا در اینترنت جستجو کنید.

قطع برق: قبل از هرگونه تعمیر، باید باتری خودرو را قطع کنید تا از هرگونه شوک الکتریکی یا آسیب به سامانه الکترونیک خودرو جلوگیری کنید.

باز کردن و تخلیه فشار: با استفاده از ابزار مناسب، پوشش حفاظتی سنسور را باز کرده و فشار هوای داخل لوله‌های خودرو را تخلیه کنید.

جدا کردن سنسور: با استفاده از گیره‌های مناسب، سنسور را از محل اتصالش جداسازی کنید. این کار را با دقت انجام دهید که سنسور آسیب نبیند.

تمیز کردن: سطح سنسور را با استفاده از مواد شوینده مناسب تمیز کنید. از مواد شیمیایی قوی استفاده نکنید، زیرا ممکن است به سطح سنسور آسیب برساند.

بررسی و تعویض: سطح سنسور را بررسی کنید و اگر خراب یا آسیب دیده به نظر می‌آید، آن را تعویض کنید. در صورت عدم خراب بودن، اطمینان حاصل کنید که پایه‌های الکترونیکی درست قرار گرفته‌اند و همچنین هولدینگ پین‌های آلومینیوم را جدا کنید.

نصب: سپس سنسور جدید را به جای قبلی خود قرار داده و با گیره‌های مناسب بچسبانید. هولدینگ پین‌های آلومینیوم را نیز به حالت قبلی برگردانید‌.

بیشتر بخوانید: یاتاقان زدن چیست؟ 5 دلیل یاتاقان زدن خودرو

انواع سنسور اکسیژن خودرو و ساختار آن‌ها

این سنسور به صورت تعامل الکتروشیمیایی با گازهای خروجی کار می‌کند و به کمک آن، سیستم کنترل موتور قادر است نسبت سوخت-هوا را بهینه کرده و عملکرد و پایداری خودرو را بهبود بخشد. انواع سنسور اکسیژن خودرو عبارت‌اند از:

سنسور اکسید زیرین (Zirconia O2 Sensor): این نوع سنسور بر پایه تغییرات الکترولیت زیرین (Zirconia) در حضور اکسید زیرین (O2) کار می‌کند. الکترولیت زیرین در دمای بالا عملکرد بهتر و دقت بالاتر را دارد.

سنسور تغذیه جزئي (Partial Throttle Sensor): این نوع سنسور در شرایط تغذیه جزئی موتور کار می‌کند و به کمک آن، نسبت سوخت-هوا را بهینه می‌کند. این سنسور بر پایه تغییرات جریان الکتریکی در حضور اکسید زیرین عمل می‌کند.

سنسور تغذیه کامل (Wideband Sensor): این نوع سنسور بر پایه تغییرات جریان الکتریکی در حضور اکسید زیرین عمل می‌کند و قادر است در شرایط تغذیه کامل موتور نسبت سوخت-هوا را بهینه کند. این سنسور دقت بالاتر و عملکرد بهتر را نسبت به سایر انواع سنسورها دارد.

سنسور لامبدا (Lambda Sensor): این نوع سنسور همانطور که از نامش پیداست، بر پایه تغییرات لامبدای گاز خروجی عمل می‌کند. لامبدا نشان دهنده نسبت سوخت-هوا است و با استفاده از این سنسور، مقادیر لامبدا در گازهای خروجی موتور اندازه‌گیری می‌شود.

بیشتر بخوانید: انواع سنسورهای خودرو و علائم خرابی آن

جمع بندی

به طور کلی، سنسور اکسیژن خودرو برای بهبود عملکرد موتور، کاهش آلودگی هوا و صرفه‌جویی در مصرف سوخت استفاده می‌شود. بنابراین به هیچ عنوان حذف این سنسور توصیه نمی‌شود. در صورتیکه این قطعه خراب شد و نیاز به تعویض داشت، به خرید یک قطعه اصلی از نمایندگی‌های معتبر اقدام کنید. یکی از بهترین مارک‌ها برای خرید سنسور اکسیژن متعلق یه برند ایساکو است که از مزایای آن اصل بودن صد‌در‌صد کالا، گارانتی و ضمانت پس از فروش است. قیمت سنسور اکسیژن در برند ایساکو شرکتی و برای مصرف کننده مقرون به صرفه نیز است.

فروشگاه لوازم یدکی دکتر یدکی به عنوان نماینده محصولات ایساکو، تمام قطعات این برند را برای رفاه حال مشتریان و دسترسی آسان به محصولات اصل گرد هم آورده است. می‌توانید با مراجعه به بخش فروشگاه، قطعه مورد نظر را سفارش و از درب منزل تحویل بگیرید.